Ου φωνητά

Για τη γυναικεία αθυροστομία

Τα αθυρόστομα και «ου φωνητά» τα μελέτησαν και τα μελετούν συνήθως οι άντρες που καταγράφουν ήθη και συνήθειες του αντρικού πληθυσμού, τον οποίο γνωρίζουν καλύτερα και συζητούν μαζί του πιο εύκολα. Έτσι εκδιπλώνονται καλύτερα οι μνήμες και τα διάφορα στοιχεία και αποτυπώνονται οι εκμυστηρεύσεις. Όμως και για το θέμα αυτό πρέπει να συνυπολογίσουμε και τη γυναικεία συνεισφορά. Οι μελετητές των αθυρόστομων, όπως είπαμε σχεδόν όλοι άντρες, δεν μπορούν να προσπελάσουν το χώρο αυτό της γυναικείας κατάθεσης. Κι όμως στις γυναικείες παρέες, στα νυχτέρια των γυναικών για διάφορες δουλειές, στις συναναστροφές τους στις διάφορες αγροτοποιμενικές ασχολίες, υπήρχε και η έκφραση των γυναικείων αθυρόστομων.

Μπορώ να επιμαρτυρήσω γι’ αυτό. Ως υστερότοκος ήμουνα πέριξ της μάνας μου για αρκετά χρόνια. Στις αγροτικές κοινότητες τα πρώτα παιδιά απογαλακτίζονταν από τη μάνα τους, και την πέριξ του φουστανιού της ζωή, πολύ γρήγορα. Η ίδια η μάνα τους τους ωθούσε να ξεφύγουν και να αυτονομηθούν, για να μπορέσει να αναλάβει το μεγάλωμα του επόμενου παιδιού της. Εγώ, λοιπόν, ως υστερότοκος παρέμεινα δίπλα από τη μάνα μου μέχρι τα πεντέμισι, σχεδόν μέχρι να πάω δημοτικό. Συνεχώς έλεγαν αθυρόστομα, όμως τα μικρά παιδιά τους (συνήθως στο βυζί ή δυο τριών χρονών τα μεγαλύτερα) δεν καταλάβαιναν τίποτε. Ούτε κι εγώ καταλάβαινα. Όμως, επειδή ήμουν μεγαλύτερος, αντιλαμβανόμουν ότι κάτι ξεχωριστό θα έλεγαν, γιατί ένιωθα κάποιον δισταγμό ή με κοίταζαν λίγο και μετά το εκφωνούσαν (σκέφτονταν: καταλαβαίνει αυτό το νιάνιαρο ή όχι;).

Το σημαντικότερο: επειδή εγώ τα άκουσα σε πιο μεγάλη ηλικία,  αρκετά τα θυμήθηκα αργότερα, όταν μεγάλωσα ή πονήρεψα και αντιλήφθηκα ότι ήταν ερωτικού περιεχομένου, αθυρόστομα που αναφέρονταν στα γεννητικά όργανα ή την ερωτική μείξη. Δύο παραδείγματα:

α) Στα νυχτέρια, για να βγάλουν το βαμβάκι από την κάψα του φυτού, οι μεγάλες συμβούλευαν τις νεότερες να βγάζουν προσεκτικά όλο το βαμβάκι και να μην αφήνουν να χάνεται και να πετιέται το υλικό που ήταν στο βάθος της κάψας. «Να κάνετε την κάψα ως κύσθον εξυρισμένον» τους τόνιζαν. Και πράγματι η κάψα του φυτού και το βαμβάκι μπορούν να λειτουργήσουν ως μετωνυμία του αιδοίου και του εφηβαίου.

β) Κάποια ανέφερε ότι το πολύ ψήσιμο χαλά το κρέας και ότι το καλύτερο είναι να μην παραψήνεται, γιατί είναι, έτσι, πιο θρεπτικό. Η μάνα μου είπε: «Αφού όσο πιο ωμό τόσο πιο θρεπτικό το κρέας, τότε η Σταυρούλα (που ήταν τότε στον τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης της, με κοιλιά που έφτανε στο πηγούνι της) πρέπει να έφαγε ωμό κρέας για να παχύνει τόσο». Γελούσαν όλες ευφρόσυνα, χαζογελούσα κι εγώ εναρμονισμένος στο κλίμα αυτό, όμως δεν είχα καταλάβει τίποτε. Αργότερα, ύστερα από πολλά χρόνια, όταν ξαφνικά ήρθε η ανάμνηση αυτή, τότε αντιλήφθηκα το σεξουαλικό περιεχόμενό της. Τότε κατάλαβα και άλλα πειράγματα και αναφορές, υπονοούμενα και ευθέως λεγόμενα.

Συμπέρασμα. Αναζητούνται γυναίκες που θα σπάσουν το κέλυφος που καλύπτει το θέμα της γυναικείας αθυροστομίας και των γυναικείων «ου φωνητών» και θα μελετήσουν αυτόν τον πλούτο συντείνοντας έτσι στην αυτογνωσία μας. Φοβάμαι ότι χάθηκε καιρός και πολλά από αυτά, που χαρακτήριζαν, σε παλαιότερες εποχές, το ήθος, το έθος και τις συνήθειες του γυναικείου πληθυσμού για το θέμα αυτό, έχουν ξεχαστεί και απολεσθεί.

Σάββας Παύλου